Postępowania w sprawie ustalenia prawa do świadczeń z funduszu prowadzi organ właściwy wierzyciela.

 

Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.

Postępowanie w sprawie o przyznanie świadczeń na wniosek osoby, która przebywa na terenie danej miejscowości bez zamiaru stałego pobytu, wszczyna organ właściwy ze względu na miejsce pobytu wierzyciela. Do wniosku dołącza się dokument potwierdzający zameldowanie na pobyt czasowy lub potwierdzenie zamieszkania w miejscu pobytu. W tym przypadku organ właściwy ze względu na miejsce pobytu wierzyciela występuje do organu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania wierzyciela o potwierdzenie, że na wskazaną we wniosku osobę nie wypłaca się świadczeń.

 

Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu świadczeniowego.

 

Wnioski w sprawie ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane od dnia 1 sierpnia.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc październik następuje do dnia 31 października.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od dnia 1 września do dnia 31 października, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc październik następuje do dnia 30 listopada.

W przypadku utraty ważności orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności i uzyskania ponownego orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, stanowiącego kontynuację poprzedniego orzeczenia, prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia, jeżeli osoba złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w terminie 3 miesięcy od dnia ponownego wydania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

 

W przypadku złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku organ właściwy wierzyciela wzywa pisemnie wnioskodawcę do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

W przypadku niezastosowania się do wezwania organ właściwy wierzyciela wydaje decyzję o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.

W przypadku złożenia wniosku bez wymaganych dokumentów organ właściwy wierzyciela przyjmuje wniosek i wzywa pisemnie wnioskodawcę do uzupełnienia brakujących dokumentów w terminie nie krótszym niż 14 dni i nie dłuższym niż 30 dni .

W przypadku niezastosowania się do wezwania organ właściwy wierzyciela wydaje decyzję o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.

W przypadku gdy przyczyną niedostarczenia wymaganego dokumentu przez osobę wnioskodawcę jest niewydanie w terminie dokumentu przez właściwą instytucję oraz wnioskodawca może to udokumentować, świadczenia przysługują począwszy od miesiąca, w którym wniosek został złożony.

 

W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczenia z funduszu są obowiązani do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia.

 

W przypadku gdy dochód rodziny powiększony o uzyskany dochód powoduje utratę prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, świadczenia nie przysługują od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym dochód został uzyskany.

W razie utraty dochodu prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się od pierwszego pełnego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata dochodu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku.

 

Osoby otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie organu właściwego wierzyciela, wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

 

Wstrzymuje się wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jeżeli osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego: - odmówili udzielenia lub nie udzielili, w wyznaczonym terminie, wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń,

- odmówili udzielenia organowi prowadzącemu postępowanie egzekucyjne informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji lub udzielili informacji nieprawdziwych,

- nie podejmują świadczeń przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe.

W przypadku udzielenia wyjaśnień świadczenia z funduszu wypłaca się od miesiąca, w którym wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu świadczeniowego, o ile osoba uprawniona nadal spełnia warunki do ich otrzymywania.

W przypadku zgłoszenia się osoby uprawnionej po upływie trzech miesięcy wypłaca się jej świadczenia za cały okres wstrzymania, o ile osoba uprawniona nadal spełnia warunki do ich otrzymywania.

Jeżeli wznowienie wypłaty wstrzymanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie nastąpi do końca okresu świadczeniowego, prawo do świadczeń rodzinnych wygasa.

 

 

Za nienależnie pobrane świadczenia z funduszu alimentacyjnego uważa się:

• świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie albo wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części,
•  świadczenia przyznane lub wypłacone w przypadku świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia,
•  świadczenia wypłacone bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli stwierdzono nieważność decyzji przyznającej świadczenie albo w wyniku wznowienia postępowania uchylono decyzję przyznającą świadczenie i odmówiono prawa do świadczenia,
• świadczenia wypłacone, w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała zaległe lub bieżące alimenty, do wysokości otrzymanych w tym okresie alimentów.

 

Osoba, która pobrała nienależnie świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.

Kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z odsetkami ustalone ostateczną decyzją podlegają potrąceniu z bieżąco wypłacanych świadczeń z funduszu.

W przypadku nie pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego kwoty nienależnie pobranych świadczeń podlegają zwrotowi łącznie z ustawowymi odsetkami na rachunek bankowy wskazany przez organ właściwy.

Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.

Nienależnie pobrane świadczenia wraz z odsetkami podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Organ właściwy wierzyciela oraz marszałek województwa mogą umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny.

W przypadku śmierci osoby, która pobrała nienależnie świadczenia, należności podlegające zwrotowi wygasają.

 

KOORDYNACJA SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

Od dnia 1 maja 2010r. z zakresu przedmiotowego przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wyłączone są świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Zmiana ta wynika z wejścia w życie rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Oznacza to, że od dnia 1 maja 2010r. prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala wyłącznie organ właściwy tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

W związku z powyższym, od 1 maja 2010 r. nie ma zastosowania art. 17 ww. ustawy, w szczególności bezprzedmiotowym jest występowanie na podstawie art. 17 ust. 2 tej ustawy do marszałka województwa o ustalenie czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Ponadto, w przypadku gdy w danej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy przejściowe ww. rozporządzenia (możliwość zastosowania tych przepisów stwierdza marszałek województwa), niezakończone przed 1 maja 2010 r. sprawy dotyczące ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego marszałek przekaże do organu właściwego wierzyciela, w celu rozpatrzenia wniosku wyłącznie w oparciu o przepisy prawa krajowego.